Ενρίκουες, Φεντερίκο

(Federico Enriques, Λιβόρνο 1871 – Ρώμη 1946). Ιταλός μαθηματικός και φιλόσοφος. Ως μαθηματικός ο Ε. υπήρξε διεισδυτικό και συνθετικό πνεύμα, επιτυγχάνοντας θεμελιώδη αποτελέσματα στην αλγεβρική γεωμετρία (μαζί με τους Γκουίντο Καστελνουόβο και Φραντσέσκο Σεβέρι θεωρείται από τα μεγαλύτερα ονόματα της ιταλικής σχολής της αλγεβρικής γεωμετρίας). Ο Ε. αντιμετώπιζε τα μαθηματικά όχι ως ξεχωριστή επιστήμη αλλά ως ένα όργανο για τη γνώση του φυσικού κόσμου (γι’ αυτόν η γεωμετρία ήταν ένα κεφάλαιο της φυσικής) και για την κατανόηση της φιλοσοφικής σκέψης. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι ο Ε. αφιέρωσε τις μελέτες του στην ιστορία των μαθηματικών, υπό την έννοια ότι αυτά αποτελούν ένα ουσιαστικό στοιχείο της ιστορίας του πνεύματος (σε αντίθεση με τις ιδεαλιστικές απόψεις των Κρότσε και Τζεντίλε), καθώς και στην επιστημολογική έρευνα και στη φιλοσοφία. Ως φιλόσοφος ο Ε. πέρασε από τον θετικισμό της νεότητάς του στον κριτικό πραγματισμό της ώριμης ηλικίας, στοιχείο που χαρακτηρίζει το μεγαλύτερο έργο του, με τίτλο Τα προβλήματα της επιστήμης (1906). Καθηγητής αρχικά στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια και ύστερα της Ρώμης (από το 1938 έως το 1944 είχε απομακρυνθεί από τη θέση του εξαιτίας των φασιστικών νόμων), ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα, θεμελίωσε και διηύθυνε το περιοδικό Scientia, οργάνωσε και διηύθυνε φιλοσοφικά, διδακτικά σεμινάρια κλπ.